Voldoende ervaring opgebouwd binnen de ICT-sector als werknemer in loondienst? Zie je een opportuniteit in de markt voor je skills die moeilijk ingevuld geraakt?
Dan is freelance gaan als IT consultant misschien geen slecht idee. Maar hoe structureer je best je zelfstandige activiteit?
Freelance opdrachten of (zelfstandig) IT consultant?
ICT heeft doorgaans verschillende samenwerkingsvormen met bedrijven.
Sommige bedrijven hebben een eenmalige nood, bijvoorbeeld de ontwikkeling van een nieuwe bedrijfswebsite. Dan nemen ze vaak een freelancer onder de arm voor één specifiek project. Een prijs wordt afgesproken (uurtarief, dagtarief, prijs voor het hele project) en je gaat aan de slag.
Er zijn ook bedrijven met een structurele, langdurige nood aan bijstand. Denk aan een KMO die intern software ontwikkelt specifiek voor haar sector en die constant uitbreidingen en updates vereist. Dan is er vaak een langdurige samenwerking, meestal op basis van een uur- en/of dagtarief.
Freelance ITer: eenmanszaak
Als starter is een eenmanszaak de snelste en meest toegankelijke manier om te beginnen.
Je start je zaak op in persoonlijke naam door het aanvragen van een ondernemingsnummer. Met een ondernemingsnummer kan je facturen aan klanten uitschrijven.
Is je (geraamde) omzet hoger dan 25.000 EUR/jaar? Dan vraag je ook een BTW nummer aan waardoor je de betaalde BTW kan recupereren op je beroepskosten. Met een actief BTW nummer komt ook de verplichting om elk kwartaal een BTW kwartaalaangifte in te dienen.
De winst die je maakt, dus je inkomsten na aftrek van alle beroepskosten, is bij een eenmanszaak belastbaar in de personenbelasting. Je betaalt er dus al snel 50 procent belastingen op. Dit is dan weer het grootste nadeel, samen met de (mogelijke) aansprakelijkheid. Al valt dat laatste binnen IT best goed mee.
Freelance ITer via vennootschap
Zelfstandig zijn via een vennootschap werkt anders. Een vennootschap (besloten vennootschap, commanditaire vennootschap, of een vennootschap onder firma) is een aparte rechtspersoon.
Rechtspersonen hebben eigen rechten en plichten. Ze genieten aansprakelijkheidsbescherming, betalen aparte belastingen (vennootschapsbelasting), kunnen kosten maken, een loon uitkeren aan bestuurders, winsten uitkeren aan aandeelhouders, etc.
Je vennootschap heeft een eigen ondernemings- (en vaak BTW) nummer en kan contracten afsluiten met klanten. Jij bent bestuurder en ontvangt in de meeste gevallen maandelijks een loon.
Kort samengevat is door de aparte rechtspersoonlijkheid van een vennootschap het geheel iets complexer. Hierdoor is de boekhouding ook iets duurder.
Voor de oprichting van een besloten vennootschap (BV), de meeste gebruikte vennootschapsvorm, moet je ook langs bij de notaris voor de oprichting. Dat kost al snel 1.500 tot 2.000 EUR exclusief BTW.
Verder moet je ook jaarlijks een jaarafsluiting doen, de jaarrekening neerleggen, en een vennootschapsbijdrage betalen. Een hele hoop extra kosten.
De voordelen zijn je aansprakelijkheidsbescherming en dat je een deel van je winst in je vennootschap kan laten belasten.
De vennootschapsbelasting (20 of 25%) is lager dan de personenbelasting (al snel 50%+). Dividenden uitkeren kan vaak aan een verlaagd tarief. Bruto naar netto kom je zo aan een maximale belastingvoet van ongeveer 37%. Een pak lager dan 50% in de personenbelasting.
Maar deze voordelen zijn eigenlijk enkel een voordeel wanneer je voldoende winst kan maken als freelancer.
Beter beginnen als zelfstandige in bijberoep?
Niet zeker of je volledig freelance wilt gaan? Dan is een eenmanszaak als zelfstandige in bijberoep misschien geen slechte zaak.
De enige voorwaarde is dat je minstens een halftijdse functie moet hebben als werknemer. In bijberoep zal je normaal gebruik kunnen maken van de BTW-vrijstellingsregeling kleine ondernemingen (< 25.000 EUR omzet/jaar). Dat bespaart je al heel wat kosten en papierwerk.
Sociaal verzekeringsfonds Liantis zet duidelijk alle voorwaarden op een rijtje.
Sociale bijdragen zelfstandigen
Die zijn hetzelfde, of je nu zelfstandige bent via een eenmanszaak of via een vennootschap. Voor 2023 is dit minimaal (ongeveer) 850 tot 875 EUR per kwartaal. De volledige bijdrage is 20,5% van je belastbaar loon. Maar deze kan je dan weer fiscaal inbrengen als kosten.
In bijberoep is de bijdrage minimaal 95.88 EUR op je eerste 1.815 EUR omzet. Zo kan dit toch een laagdrempelige oplossing zijn om je zelfstandige activiteit uit te testen.
Lees ook zeker ons artikel over de verschillen tussen een vast contract en werken als freelancer.